Yara izleri hakkında bilgi edinin

Yara izleri, yaşam yolculuğumuz hakkında arka bahçedeki sıyrıklardan, ameliyatlara kadar hikayeler anlatırlar; iyi ve kötü anıları canlandırırlar. Bayer olarak birçok insanın yara izlerini çirkin bulmalarını veya duygusal olarak rahatsız hissetmelerini anlıyoruz, bu nedenle yara izi tedavisi üzerine bilimsel araştırmalar yaptık.

Yara izi oluşumu: Deri iyileşmiş göründüğünde…

Hayatta neredeyse kaçınılmaz olan deri yaralanmalarının iyileşmesinden sonra az ya da çok fark edilen yara izleri kalabilir. Belirgin olmayan veya mümkün olduğunca az görünür bir iz için belirleyici noktalar: dikkatli yara tedavisi, enfeksiyonsuz iyileşme ve her bireyin genetik yatkınlığıdır.

İyi haber ise şu; yara izi oluşumu, etkili ve hedef odaklı yara izi tedavisinden olumlu yönde etkilenebilir.

Yara izi oluşumuna dair önemli noktalar:

• Sadece en üstteki deri katmanı (epidermis) değil, daha derindeki deri katmanları da yaralandığında yara izi oluşur.
• Yara izleri kalıcıdır ama değişmez değildir.
• Yara izi, üç kademede sınıflandırılan yara iyileşmesinin görünür son adımıdır: Enflamasyon evresi, çoğalma evresi ve yeniden yapılanma evresi.
• Yara izi oluşum süreci bir-iki yıl kadar sürebilir. Bu zaman zarfında görünümü olumlu etkileyebilirsiniz. Ne kadar erken başlarsanız o kadar iyi.

Yara izleri ne zaman oluşur?

Yara izleri genellikle derin deri katmanlarının hasar görmesinden sonra oluşur. Küçük bir kesik veya yüzeysel bir sıyrılma, sıklıkla sadece en üstteki deri tabakası olan epidermise zarar verir. Bu durumda, epidermisin en alttaki, tabakasından başlayarak, yarayı kapatan sağlam bir deri tabakası oluşur. Yeni oluşan deri genellikle çevresindeki deriyle aynı işlevleri yerine getirir ve birkaç hafta sonra aynı eskisi gibi görünür.

Dermise yani orta deri tabakasına kadar uzanan yaralanmalarda durum farklıdır. Burada geriye, elastik olmayan kolajen liflerinden oluşan yara izi dokusu kalır. Deri yaralandığında patojenler deri altına kolayca geçebilir. Bu sebeple vücut savunma sistemi yarayı kapatırken ön planda korumayı göz önüne alır ve yarayı en kısa sürede kapatmaya çalışır. Buna bağlı olarak da çoğu zaman düzensiz bir yara izi kalabilir. Yara izi oluşumu, üç kademede sınıflandırılan yara iyileşmesinin sonuncu ve görünür adımıdır:

1) İnflamatuvar evresi: Kanama durdurulur, vücudun savunması, nüfuz eden patojenlere savaş açar, mikroplar ve yabancı cisimler yaradan dışarı atılır.

2)Çoğalma evresi: Birkaç gün sonra yeni deri hücrelerinin oluşumu ve yaranın kapanması ile çoğalma evresi başlar.

3)Yeniden yapılanma evresi: Yeni oluşan deri eski işlevlerini kazanabilmesi için düzenlenir ve az ya da çok belirgin bir yara izi kalabilir.

Yara izi dokusu: Az kaliteli deri mi?

Yaralanmamış derinin aksine yara izi dokusu, daha az kaliteli deri olarak adlandırılabilir. Elastik çapraz liflere sahip sağlıklı derinin aksine, yara izi dokusundaki kollajen lifleri paralel olarak uzanır ve bu da esneklik azlığı ile sonuçlanır. Ek olarak yara izi dokusu, kıl kökü, ter ve yağ bezleri gibi sağlıklı derinin temel bileşenlerinden ve pigmentasyondan sorumlu olan melanositlerden yoksundur. Bunun dışında yeni oluşan yara izi dokusu kendi kendini yeterli nemle besleme veya nemi depolama kabiliyetine sahip değildir.

Yara izi oluşumu hangi şikayetlere yol açabilir?

Yeni yara izleri çoğu zaman kızarık ve etrafındaki deriden biraz daha kabarıktır. Ancak zaman geçtikçe yara izi dokusu solar ve hafifçe sarkar. Bu bölge soluk, tüysüz kalır ve genel olarak düz bir yapıdadır. Yeni oluşan deri daha az elastiktir ve yaklaşık bir-iki yıllık bir süre boyunca gelişmeye devam eder. Bu şekilde sonradan sertleşmeler veya büyümeler meydana gelebilir. Bir yara izinin tekrar yapılanma evresinde yol açabileceği tipik şikayetler:

• kaşıntı,
• gerginlik hissi,
• ağrı ve
• güneş ışığına karşı artan hassasiyettir.

Ayrıca kapsamı ve vücut bölgesine göre yara izleri kişi için görsel bir problem de olabilir. Kıyafetle her zaman kapatılamayabilir. Bu nedenle özellikle yüz gibi hassas bölgelerde iyi bir yara izi tedavisi önemli bir rol oynar.

Farklı görünümde yara izleri nasıl oluşur?

Kabarık veya çökük olabilen yara izlerinin görünümü gerçekten birbirinden farklıdır. Peki, bu nasıl oluyor ve yara izi tipleri neler? Cevabı, temelde yatan yaralanmanın türü ile ilişkilidir. İdeal olan düz, göze çarpmayan olgun yara izlerinin yanı sıra aşağıdaki türler de görülebilir:

Hipertrofik yara izleri: Bunlar kırmızı, şişkin ve kabarık görünür. Bağ dokusu ve kollajenin aşırı üretilmesine neden olan uzamış reaksiyonlardan kaynaklanır.

Atrofik yara izleri: Bunlar genellikle akne gibi lezyonlar sonucu ortaya çıkan çökük-çukur şeklinde yara izleridir.

Sklerotik yara izleri: Genellikle serttir ve elastik değildir, yanıklar sonucunda oluşabilir.

Keloidler: Bunlar yaralanma alanının çok ötesinde büyüyüp yayılabilir, kırmızı ve koyu renklidir, vücudun yeni bağ dokusu üretiminde hedefini "aşmasından" kaynaklanır.

Keloidlerde gerileme bazen mümkün olmamakla birlikte, zaman zaman uygun tedbirler bu yara izinin belirginliğini azaltmaya yardımcı olabilir. Buna karşılık hipertrofik yara izleri yara izi tedavisinden pozitif olarak etkilenebilir, bu nedenle burada gerileme belirli bir dereceye kadar mümkündür. Hipertrofik yara izleri ve keloidler, yara izi ürünleri ve masajla yapılan tedaviye özellikle iyi yanıt verebilir ve bunlar evde uygulanabilir. (1 aydan daha kısa süredir kapalı olan yaralarda masaj topunun kullanılması uygun değildir.)

Yara izinin tür ve görünümünde belirleyici olan faktörler

Hangi tip yara izinin oluşacağı ve göze çarpmayan bir şekilde nasıl iyileşeceği, yaralanmanın türüne ve aşağıdaki gibi diğer faktörlere bağlıdır: